Kolej Wąskotorowa w Rudach

O OBIEKCIE

Zabytkowa stacja z przełomu XIX i XX wieku znajduje się w Rudach przy ul. Szkolnej 2. Została udostępniona do zwiedzania 24 stycznia 1994 roku. W skansenie zgromadzono wiele eksponatów m.in. lokomotywy i wagony. Kolej wąskotorowa była najwygodniejszym środkiem komunikacji pasażerskiej na trasie Gliwice–Racibórz. Pomimo, że czas jazdy miała porównywalny do innych środków transportu, to obsługiwała 10 miejscowości pozbawionych do tej pory sprawnej komunikacji. Już w pierwszym, niepełnym 1903 roku istnienia, kolej przewiozła 279 646 pasażerów i 10 009 ton towarów. Rekord zanotowano w 1954 r. kiedy przewieziono 1 834 400 pasażerów. Niemal dokładnie w środku 51 kilometrowej trasy zlokalizowano stację w Rudach Wielkich, największą na całej linii. Znalazły się tam warsztaty naprawcze taboru, tory postojowe dla wagonów i lokomotyw, punkt obrządzania parowozów i trójkąt torowy do ich obracania.

W okresie wiosenno-jesiennym, a także okazjonalnie w zimie odbywają się planowe kursy turystyczne na trasie Rudy-Rybnik Stodoły-Rudy (trakcją parową oraz spalinową) i na trasie Rudy-Stanica-Rudy (w trakcji spalinowej). Podczas przejazdu nimi można podziwiać Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Rud Wielkich. Na stacji można skorzystać także z wielu innych atrakcji, takich jak przejażdżki drezynami, zwiedzanie z przewodnikiem lokomotywowni oraz kuźni kowalskiej, czy odwiedzenie muzeum kolejowego i śląskiej izby.

RYS HISTORYCZNY

Kolej w Rudach Wielkich pojawiła się 25 marca 1899 roku. Oddano wówczas do użytku linię wąskotorową (szerokość toru 785 mm) prowadzącą z Gliwic przez Nieborowice o długości 23,51 km. Był to pierwszy etap projektu przewidującego doprowadzenie linii kolejowej aż do Raciborza. 28 lutego 1901 r. tor kolejowy dotarł do miejscowości Paproć. Natomiast 1 kwietnia następnego roku oddano do eksploatacji dalszy odcinek z Paproci do Markowic Raciborskich. Ostatni fragment linii budowanej etapami doprowadzono do Plani (obecnie Płoni) – dzielnicy Raciborza 17 maja 1903 roku. Cała trasa z Gliwic do Raciborza przez Bojków, Nieborowice, Pilchowice, Stanice, Rudy, Szymocice, Nędzę i Babice liczyła łącznie 51 km. Niemal dokładnie w środku 51 kilometrowej trasy zlokalizowano stację w Rudach Wielkich, największą na całej linii. Stacja ta, największa na całej linii, zlokalizowana została w połowie drogi i obejmowała m.in. warsztaty naprawcze taboru. Główny budynek posiadał dwa piętra z poddaszem i częściowo wykonany był z muru pruskiego. Mieściło się tu biuro zawiadowcy stacji, nastawnia, poczekalnia oraz schronisko dla drużyn konduktorskich. Dwie obszerne hale stacyjne przeznaczone były dla lokomotyw i wagonów. Obecnie pozostał jedynie odcinek kolei ze Stanicy, przez Rudy do Paproci i stacji Rybnik Stodoły. Pierwotny budynek dworcowy w Rudach nie zachował się (obecnie stoi tu późniejsza budowla), zaś budynki w Stanicy i Paproci zatraciły swój wygląd po zniszczeniach wojennych i nieudolnych odbudowach. Zachował się natomiast budynek lokomotywowni.

GŁÓWNE ATRAKCJE

Stacja w Rudach tętni życiem. Zabytkowe budynki, w tym ponad stuletnia hala lokomotywowni, są sukcesywnie odrestaurowywane. Na torach postojowych gromadzone są unikatowe lokomotywy i wagony, a większość z tych eksponatów w przyszłości będzie można zobaczyć w ruchu. Już teraz na szlaku spotkać można parowóz Las-49 czy spalinową lokomotywę Lxd2. Okazjonalnie na tory wyjeżdża najstarszy na świecie jeżdżący elektrowóz wąskotorowy, wyprodukowany w 1896 roku przez firmę Siemens. 

IMPREZY STAŁE:

• Industriada,
• Święto Pieczonego Ziemniaka,
• Imprezy okolicznościowe: Kulig, Topienie Marzanny, Majówka, Przejazd z duchami, Mikołajki.

OFERTA EDUKACYJNA -

UDOGODNIENIA DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH: WC

UDOGODNIENIA DLA DZIECI: przewijak, organizacja urodzin

WI-FI: NIE

ZAKAZ PALENIA: TAK

WC: TAK

PRZEDZIAŁ WIEKOWY: dla wszystkich

CZAS ZWIEDZANIA: 1-4 h

JĘZYKI: polski

ZWIERZĘTA: TAK

INNE: Część atrakcji dostępna jest na wolnej przestrzeni, więc odzież może ulec lekkiemu zabrudzeniu,

PARKING: TAK / bezpłatny

GASTRONOMIA: TAK / foodtruck, bistro

SKLEP: TAK / z pamiątkami

ATRAKCJE DODATKOWE: krąg ogniskowy z zadaszoną wiatą

MOŻLIWOŚĆ NOCLEGU: TAK / w pobliżu

GODZINY OTWARCIA/CENNIK: http://www.kolejkarudy.pl/site/index/5-rozklad-jazdy-i-cennik.html

PŁATNOŚCI: gotówka / karta płatnicza / blik    

POTRZEBNA REZERWACJA: NIE / dla grup

USŁUGI DODATOWE: przewodnik za opłatą

0:41 - Rudy, Kolej Wąskotorowa